Na enkele maanden te hebben doorgebracht in de natuur van Duitsland en Oostenrijk ben ik ben weer terug in Nederland. De afgelopen drie maanden waren intens, fascinerend en leerzaam.

Nu ik hier weer enkele dagen ben, merk ik meteen weer dat ik als natuurmens het niet makkelijk vind om in een land als Nederland te leven. Als ik de mensen in onze maatschappij aanschouw in hun gedrag, levenskeuzes en woorden dan is het mijn observatie dat de mate van onwetendheid in ons land torenhoog is. Aan de andere kant merk ik ook op dat er steeds meer mensen wakker worden.

Dit is een onderwerp waar ik wat dieper in wil duiken. Ik wil het hebben over de dynamiek ‘normaal’ versus ‘natuurlijk’. Of om precies te zijn: ‘normaal gedrag’ versus ‘natuurlijk gedrag’.  Wat wij tegenwoordig als normaal gedrag beschouwen, zijn de alledaagse handelingen die door het collectief (de massa) als normaal beschouwd worden. Denk bijvoorbeeld aan het doen van je boodschappen bij de Albert Heijn. Onder natuurlijk gedrag vallen alle handelingen die worden volbracht in afstemming met het welzijn van het geheel. Oftewel handelingen/keuzes die in harmonie zijn met mens en natuur.

Laten we even terugkomen op het voorbeeld van je boodschappen doen bij de Albert Heijn. Veel mensen vinden dit normaal. Maar is het ook natuurlijk? Als ik door deze winkel loop, dan zie ik amper biologische producten. Als ik goed zoek dan kan ik hier en daar in de winkel enkele bio producten vinden. Die dan ook nog eens veel duurder zijn dan de niet biologische variant.

Eén van de eigenschappen van “normaal gedrag” is dat er verborgen negatieve consequenties aan dit gedrag kleven. Bij het voorbeeld van voeding afkomstig van de reguliere landbouw kleven de volgende negatieve consequenties: 1) we eten producten waar gif op wordt gespoten 2) het bodemleven gaat dood 3) akkervogels verdwijnen 4) biodiversiteit gaat verloren 5) voeding uit reguliere landbouw bevat weinig mineralen 6) reguliere akkerbouw werkt met olieproducten zoals kunstmest, deze landbouwvorm kan alleen bestaan als er nog olie is. 7)  Bijna alles komt in plastic verpakkingen. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

In de de Volkskrant volg ik de serie van artikelen over het voedselbos Ketelbroek. Dit is de creatie van de voedselbosboer/pionier Wouter van Eck. Voedselbossen aanleggen, zijn een prima voorbeeld van natuurlijk gedrag. Een voedselbos is volledig in harmonie met de natuur en levert een gezonde, productieve oogst op. Aan natuurlijk gedrag zijn positieve consequenties verbonden. Waar een voedselbos wordt aangelegd, keert de biodiversiteit (vogels, dieren, planten, insecten) weer terug. Ik zou zeggen, schep een voedselbos op elke dode akker!

Wat mij betreft, is het aanleggen van een voedselbos niet alleen een goed idee voor boeren. Ook wij burgers kunnen ons eigen domein (ruimte-van-liefde) aanleggen. Of het nu begint met een kleine moestuin of met een voedselbos, het gaat erom dat we ons weer verbinden met de natuur. Als je eenmaal merkt hoe fijn het is om je eigen groente en fruit te verbouwen dan wil je echt niet meer anders. De behoefte om naar de supermarkt te gaan, valt volledig weg na te plukken in een voedselbos of fruitpluktuin. Het voedselbos is een natuurlijke supermarkt en dan ook nog eens veel leuker om daar iets te plukken. Het eten is er gezond, gratis en in overvloed. Als je zelf je voedsel met dankbaarheid en liefde verbouwt dan bevat dit eten ook deze “liefdesenergie”. Dat is heel anders dan de producten in de supermarkt die worden geteeld met de intentie om geld te verdienen.

Er zijn nog veel meer voorbeelden te noemen van “normaal gedrag”. Zo kiezen veel mensen voor een auto. Heel normaal toch? Ja, veel mensen vinden het heel normaal. Miljoenen auto’s op de weg. Ik vergelijk al die auto’s in ons land wel met virussen die reizen door je lichaam. Al die uitlaatgassen! In een land als India is het nog veel erger dan bij ons. Daar sterven miljoenen mensen dankzij smog.

En wat is dan de natuurlijke keuze wat betreft transport? Tja, geef mij maar een paard, een fiets of ik gebruik de benenwagen. Ook al duurt het iets langer. Wat maakt mij dat uit? Dit haastgedrag is een patroon van de moderne maatschappij. Alles moet snel. Ik zeg: Waarom gewoon niet de tijd nemen om ergens te komen?

Nog een voorbeeld; ik kwam terug uit Oostenrijk en ik keek om mij heen in de trein en bij het Rotterdamse metrostation. Het viel mij op dat alle mensen aan het kijken waren op hun smartphone. Echt iedereen… Ik vond het heel verontrustend om tientallen mensen zo verslaafd te zien. Iedereen kiest ervoor, dus het is blijkbaar normaal gedrag. Maar is het ook natuurlijk gedrag? Nee, anders groeien de smartphones wel aan bomen, ha ha… Het is natuurlijk om gewoon in real life met je vrienden te spreken. En we zoeken afleiding om die enge leegte maar zoveel mogelijk op te vullen met entertainment. Want stel je voor… We zouden misschien gaan nadenken over ons leven. Och jee!

Bij de genoemde voorbeelden wil ik wel duidelijk stellen dat ik het niet heb over goed en slecht. Ik wil zeker niet oordelen. Iedereen maakt zijn of haar eigen keuzes. Bovendien wordt het ons ook zeker niet makkelijk gemaakt om natuurlijk te leven in onze maatschappij. Sterker nog, het wordt ons bijna onmogelijk gemaakt. Mensen die natuurlijke keuzes maken, zijn minder makkelijker te manipuleren. Dat willen ze aan de top van de machtspiramide niet.

Om meer balans te brengen in mijn stellingen wil ik het ook hebben over een paradox. Soms kunnen we de middelen die zijn onstaan aan de hand van normaal gedrag, zoals bijvoorbeeld een auto of een smartphone, ook gebruikt worden t.b.v. positieve doelen te bereiken. Als voorbeeld… Ik leef nogal low-tech. Ik vind technologie vaak niet nodig voor de kwaliteit van mijn leven. Echter ook ik gebruik technologie, zoals mijn laptop, om meer bewustzijn te scheppen.

Als ik even uitzoom… hoe zit het met de keuzes van de overheid? Het kabinet Rutte noemt zich wel het ‘groenste kabinet’, echter in hun daden en keuzes kiezen ze voor geld. Marianne Thieme heeft het goed gezien… Shell en Unilever zijn hier blijkbaar de baas in het land.

De overheid durft er niet voor te kiezen om met echte ambitieuze plannen te komen. Zoals bijvoorbeeld het aanleggen van een miljoen voedselbossen. Kijk, dat zou impact hebben. Waarom niet? Onze echte rijkdom is biodiversiteit en niet het geld. De volgende indianen quote vind ik heel toepasselijk: When the last tree has been cut down, the last fish caught, the last river poisoned, only then will we realize that one cannot eat money.

Het voornaamste punt wat ik probeer te maken, is dat als wij willen echt koers willen zetten naar “de Nieuw Aarde” (het potentieel van moeder aarde) dat we dan moedige keuzes dienen te maken. We dienen oude patronen los te laten die niet in harmonie zijn met het geheel. We dienen meer bewust te leven. Dan zijn we als een vis die tegen de richting van de massa zwemt. Dan handelen we vanuit liefde en moed. Er is zeker moed nodig als we de patronen van ons “normaal gedrag” willen loslaten. Soms zullen we moeten pionieren; dan ben je een van de eersten in ons land die met iets nieuws begint. Denk aan Marjolein Jonker, die in ons land als eerste in een zelfvoorzienend tiny house ging wonen.

Ook lijkt het mij duidelijk dat we nu snel en met focus stappen durven te zetten. De Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg zegt dat we dienen te handelen alsof ons huis in brand staat. Wat betreft de urgentie heeft ze helemaal gelijk. Onze aarde heeft ons NU nodig.

En zoals Gandhi heeft gezegd: Be the change you wish to see in society. Wat kan IK doen… Wat kan IK veranderen? Wachten op de overheid heeft geen zin. Ze zijn een spiegel van ons. De mensen in ons land zijn over het algemeen bang om hun centjes kwijt te raken. Dit reflecteert zich in een overheid die met name de economie steunt. Veel mensen in ons land zijn ook bang voor vreemdelingen. Dit reflecteert zich in een overheid die de deur dicht houdt voor mensen die steun nodig hebben.

Soms is het heel vermoeiend en frustrerend om te zien wat er allemaal kapot gaat in de wereld. Boosheid is zeker een natuurlijke reactie. Het geeft ons energie om NEE te zeggen tegen de vernietiging van de natuur. Echter boosheid dient niet om te slaan naar woede. Woedende activisten hebben juist een negatieve impact. We dienen de energie van boosheid te transformeren en positief te richten. Alleen liefde kan werkelijk verandering brengen.

De foto die heb gekozen voor deze post toont twee versies van mij. De linkerkant is van het jaar 2011. Als ik kijk naar hoe ik toen in het leven stond en nu (zie rechterkant) dan zijn er zeker verschillen. Ik was toen webdesigner van beroep en ik leefde in de stad. Ik weet nog heel goed hoe ongelukkig ik toen was met mijn werk. Ik keek dagelijks vanaf het kantoor naar buiten en vroeg mij af wat ik in hemelsnaam daar deed. Ik wilde de natuur in. Lekker in de zon zitten. Soms kunnen we ons zo gevangen voelen… we willen wel veranderen, maar we weten niet hoe.

Sindsdien heb ik veel stappen gezet en probeer ik steeds vaker te kiezen voor natuurlijk gedrag. Ik werk als natuurcoach, ik organiseer wildplukwandelingen, ik organiseer outdoor yogalessen, ik werk bij permacultuur projecten, ik mediteer in de natuur en ik maak steeds vaker wandelingen op blote voeten. De keuzes die ik nu maak, zijn steeds meer in afstemming met de natuur. Ik heb normaal gesproken natuurlijk nog een lange weg te gaan!